مشهد فقط یک مقصد زیارتی نیست؛ شهری است که معنویتِ حرم مطهر امام رضا (ع) را با حالوهوای یک سفر خوشبرنامه و پر از تجربههای متنوع گره میزند. اگر به قصد زیارت راهی این شهر شدهاید، آرامش صحنها و رواقها شما را مهمان لحظههایی میکند که در هیچ جای دیگری تکرار نمیشود. و اگر به دنبال گردش و تفریح هستید، از پیادهروی در پارکهای وسیع و هوای خوش طرقبه و شاندیز گرفته تا خرید در بازار رضا و مراکز خرید مدرن، همهچیز برایتان مهیاست.
این راهنمای جامع، نقشه راه سفر شماست: از بهترین زمان سفر به مشهد در چهار فصل و شناخت روزهای شلوغ مذهبی، تا مسیرهای دسترسی با هواپیما، قطار، اتوبوس و خودروی شخصی. بعد سراغ جاهای دیدنی میرویم؛ از زیارت در حرم تا تاریخگردی در توس و کوهسنگی و تفریح در پارک ملت و ییلاقهای اطراف. برای اقامت، هم هتلهای لوکس نزدیک حرم را معرفی میکنیم و هم هتلآپارتمانها و گزینههای اقتصادی. در بخش خوراک، با غذاهای محلی و بهترین رستورانهای شهر و حومه آشنا میشوید، و در پایان، لیست کامل سوغات مشهد و جاهای مناسب خرید را خواهید داشت. هدف ما این است که با یک نگاه، برنامه سفرتان را ببندید و با خیالی آسوده راهی مشهد شوید؛ سفری که هم دل را آرام میکند و هم خاطره میسازد.
بهترین زمان سفر به مشهد چه فصلی است؟
مشهد شهری با آبوهوای معتدل و نسبتا خشک است که زمستانهای سرد و تابستانهای گرمی دارد. در بهار و پاییز هوای مشهد بسیار دلپذیر و ملایم است و از گرمای شدید یا سرمای آزاردهنده خبری نیست. بهترین فصلها برای سفر به مشهد معمولا بهار و پاییز هستند، چون در این زمانها دمای هوا مطبوعتر است و شرایط آبوهوایی پایدارتری را تجربه میکنید. البته بهار همزمان با تعطیلات نوروز بسیار شلوغ است و پاییز به دلیل باز شدن مدارس معمولا خلوتتر خواهد بود.
- بهار
فصل بهار بهترین آبوهوا را در مشهد دارد و دما معتدل و مطبوع است. در اردیبهشت و خرداد گلها شکوفا شده و هوای خنک بهاری حس خوشایندی به زائران و گردشگران میدهد. البته تعطیلات نوروز (اواخر مارس و اوایل آوریل) باعث هجوم مسافران میشود و شهر بسیار شلوغ میگردد. اگر شلوغی نوروز را کنار بگذاریم، بهار بهخصوص اواخر اردیبهشت ماه، یکی از بهترین زمانها برای سفر از نظر آبوهوا محسوب میشود.
- تابستان
تابستانهای مشهد گرم و خشک است و گاهی دمای هوا به بالای ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتیگراد میرسد. تیر و مرداد گرمترین ماهها هستند. با این حال به دلیل تعطیلی مدارس، تابستان فصل پرمسافری برای مشهد است. اگر تحمل هوای گرم را ندارید، تابستان زمان ایدهآلی برای شما نخواهد بود. در عین حال، شبهای تابستان در مشهد کمی خنکتر است و میتوانید برنامه زیارت و گردش را به صبح زود یا غروب موکول کنید.
- پاییز
پاییز مشهد خنک و دلپذیر است و از ترافیک گردشگران تابستانی کاسته میشود. مهر و آبان دارای هوای معتدل رو به سردی هستند که برای گشتوگذار بسیار مناسب است. با بازگشایی مدارس و دانشگاهها، شهر در پاییز نسبتا خلوتتر است و شما میتوانید زیارت آرامتری را تجربه کنید. مناظر پاییزی در مشهد (مثلاً در پارکها و حاشیهی شهر) بسیار تماشایی است و رنگهای زیبای پاییزی جلوه ویژهای به شهر میبخشد.
- زمستان
زمستانهای مشهد سرد و مرطوب است و گاهی دمای شبانه به شدت افت میکند؛ حتی تا بیش از ۲۰ درجه زیر صفر نیز گزارش شده است. دی و بهمن سردترین ماهها هستند و ممکن است با بارش برف همراه باشند. با این وجود، زمستان فصل خلوت گردشگری مشهد است و اگر با سرما مشکلی ندارید، سفر در زمستان مزیت ارزانی و آرامش بیشتر را دارد. در این فصل هتلها تخفیفات بهتری ارائه میکنند و حرم مطهر و جاهای دیدنی شهر نیز خلوتتر هستند. فقط باید لباس گرم کافی به همراه داشته باشید.
بهترین زمان سفر از نظر شلوغی و مراسم مذهبی
بهترین زمان سفر به مشهد از نظر شلوغی و مناسبتهای مذهبی بستگی به هدف شما دارد. شلوغترین ایام مشهد مناسبتهای مذهبی مهم و تعطیلات هستند. در ایامی مانند تعطیلات نوروز، عید فطر، ولادت و شهادت امام رضا (ع) جمعیت زائران به اوج خود میرسد و حرم مطهر و هتلهای شهر بسیار شلوغ میشوند. اگر میخواهید در فضای پرشور مراسم مذهبی حضور داشته باشید، این ایام زمان مناسبی برای سفر شماست؛ اما حتما از قبل به فکر رزرو هتل باشید چون ظرفیتها زود پر میشوند.
در مقابل، اگر به دنبال سفری آرام و خلوت برای زیارت هستید، بهتر است از سفر در مناسبتهای خاص پرهیز کنید. به طور کلی اواخر بهار و فصل پاییز و همچنین زمستان زمانهای خلوتتری برای سفر به مشهد هستند. مثلاً اواخر اردیبهشت و کل آذر و دی زمانهایی هستند که نه مراسم مذهبی بزرگ در پیش است و نه مدارس تعطیلاند؛ در نتیجه مشهد خلوتتر است و میتوانید با فراغ بال بیشتری زیارت کنید. فصل پاییز بهویژه از نظر تعادل بین آبوهوای خوب و کاهش شلوغی، یکی از بهترین زمانها برای سفر به مشهد به شمار میآید.
در مجموع، اگر آبوهوای معتدل را اولویت قرار میدهید، اردیبهشت تا اوایل خرداد و همچنین مهر و اوایل آبان بهترین زمانها هستند. اگر خلوتی و آرامش برایتان مهمتر است، اواخر پاییز و زمستان (بجز تعطیلات مذهبی مهم) را انتخاب کنید. و اگر مشتاق حالوهوای معنوی مناسبتهای مذهبی هستید، در ایام ولادت یا شهادت امام رضا (ع) که شور و حال خاصی در شهر برقرار است به مشهد سفر کنید – هر چند در این مواقع باید شلوغی جمعیت را هم در نظر داشته باشید.
چگونه به مشهد سفر کنیم؟
مشهد به عنوان یکی از مقاصد مهم زیارتی و گردشگری ایران، از شبکه حملونقل بسیار خوبی برخوردار است و شما میتوانید بسته به بودجه و زمان خود، روشهای مختلفی را برای سفر انتخاب کنید. در ادامه روشهای سفر به مشهد را با هواپیما، قطار، اتوبوس و خودروی شخصی بررسی میکنیم:
سفر به مشهد با هواپیما
سریعترین و راحتترین راه رسیدن به مشهد، سفر هوایی است. فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد مشهد در جنوبشرق شهر قرار دارد و روزانه صدها پرواز داخلی و خارجی در آن انجام میشود. فاصله هوایی تهران تا مشهد حدود ۷۴۱ کیلومتر است و مدت پرواز فقط حدود یک ساعت و نیم (تقریباً ۱:۲۵ ساعت) میباشد. پروازهای مستقیم از اکثر شهرهای بزرگ ایران (تهران، اصفهان، شیراز، تبریز و…) به مشهد برقرار است. همچنین از کشورهای همسایه نیز پروازهای بینالمللی به مشهد وجود دارد، زیرا این شهر برای گردشگران مذهبی خارجی نیز محبوب است.
مزیت سفر با هواپیما سرعت بالای آن است؛ شما در کمترین زمان ممکن به مشهد میرسید و خستگی راه را احساس نمیکنید. اگر همراه خانواده یا افراد سالخورده سفر میکنید یا زمان محدودی برای سفر دارید، پرواز بهترین گزینه خواهد بود. فقط توجه داشته باشید که قیمت بلیت هواپیما نسبت به قطار و اتوبوس بالاتر است و در ایام پیک (مثل تعطیلات مذهبی یا نوروز) باید از قبل بلیت خود را رزرو کنید. پس از رسیدن به فرودگاه مشهد، با حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه رانندگی میتوانید خود را به حرم امام رضا (ع) برسانید (در ادامه درباره مسیر فرودگاه تا حرم توضیح بیشتری میدهیم).
سفر با قطار
مسیر ریلی یکی از محبوبترین روشها برای سفر به مشهد است، بهویژه برای زائرانی که از تهران و شهرهای مسیر حرکت میکنند. شبکه ریلی ایران در سالهای اخیر توسعه زیادی یافته و قطارهای متعددی از شهرهای مختلف به مقصد مشهد حرکت میکنند. مدت زمان سفر ریلی بسته به مبدا و نوع قطار متفاوت است. مثلا از تهران تا مشهد با قطار حدود ۸ تا ۱۱ ساعت طول میکشد. قطارهای تندرو (مثل قطارهای لوکس پنجستاره مانند فدک یا زندگی) مسیر تهران–مشهد را حدود ۸–۹ ساعته طی میکنند، در حالی که قطارهای عادی این مسیر را در حدود ۱۰–۱۲ ساعت طی میکنند. اگر شب با قطار حرکت کنید، میتوانید صبح روز بعد در مشهد باشید و در کوپه تختخوابدار استراحت کنید.
مزیت قطار این است که ایمن، راحت و نسبتا اقتصادی است و مخصوصا برای خانوادهها گزینه مناسبی محسوب میشود. کودکان در قطار آزادی حرکت بیشتری دارند و میتوانید در طول مسیر در رستوران قطار غذا بخورید یا استراحت کنید.
سفر با اتوبوس
اتوبوس نیز یک گزینه اقتصادی و در دسترس برای سفر به مشهد است. تقریبا از تمامی شهرهای ایران به مقصد مشهد اتوبوسهای بینشهری به صورت منظم در تمام ساعات شبانهروز حرکت میکنند. اتوبوسهای VIP مدرن با صندلیهای تختشو، سفر زمینی را نسبتاً راحت کردهاند. مدت زمان سفر با اتوبوس بستگی به فاصله شهر مبدا تا مشهد دارد – به عنوان مثال از تهران حدود ۱۰ ساعت در راه خواهید بود (مسافت حدود ۹۰۰ کیلومتری). بسیاری از مسافران ترجیح میدهند شبهنگام با اتوبوس به سمت مشهد حرکت کنند تا صبح روز بعد برسند. هزینه بلیت اتوبوس معمولا از قطار ارزانتر است و اگر به دنبال کم کردن هزینهها هستید گزینه خوبی به شمار میآید. ضمن اینکه در مسیر میتوانید از مناظر جادهای لذت ببرید و اتوبوس در توقفهای بین راه امکان استراحت کوتاه را فراهم میکند.
در کل، قطار و اتوبوس گزینههای اقتصادی و امن برای سفر به مشهد هستند. اگر سفر گروهی یا خانوادگی دارید، میتوانید لحظات خوشی را در طول مسیر سپری کنید. برای تهیه بلیت قطار یا اتوبوس نیز میتوانید به صورت آنلاین از سایتهای معتبر یا حضوری از ایستگاهها و ترمینالها اقدام کنید. بهتر است بلیت رفتوبرگشت را از قبل رزرو کنید تا در زمان بازگشت با مشکلی مواجه نشوید.
سفر به مشهد با خودروی شخصی
اگر اهل جاده و رانندگی طولانی هستید، سفر با خودروی شخصی به مشهد میتواند یک تجربه بهیادماندنی باشد. فاصله تهران تا مشهد حدود ۸۹۰ کیلومتر است که در شرایط معمولی رانندگی، حدود ۹ تا ۱۰ ساعت زمان میبرد. البته این زمان بدون در نظر گرفتن توقفهای استراحت در طول مسیر است. مسیر تهران–مشهد از شهرهای قم، سمنان، شاهرود، سبزوار و نیشابور عبور میکند و بزرگراه مناسبی دارد. میتوانید در شهرهای بین راه (مثلا شاهرود یا نیشابور) توقف کوتاهی برای استراحت یا بازدید از جاذبههای آنها داشته باشید و سپس ادامه مسیر دهید. مثلا آرامگاه عطار و خیام در نیشابور یا بسطام در نزدیکی شاهرود از دیدنیهای مسیر هستند که برخی مسافران توقف کوتاهی در آنها دارند تا تنوعی به سفر بدهند.
مزیت بزرگ سفر با خودروی شخصی این است که آزادی عمل بیشتری دارید؛ هر زمان که خواستید میتوانید توقف کنید، مسیر دلخواه خود را انتخاب کنید و از مناظر اطراف لذت ببرید. همچنین اگر وسایل و چمدانهای زیادی به همراه دارید، حملونقل آنها با خودروی شخصی راحتتر است. بسیاری از خانوادهها بهویژه برای سفرهای زیارتی ترجیح میدهند با خودروی خود سفر کنند تا در مشهد نیز برای رفتوآمد درونشهری وسیله داشته باشند.
البته باید در نظر داشته باشید رانندگی طولانی ممکن است خستهکننده شود. حتما قبل از سفر خودرو را از نظر فنی چک کنید، استراحت کافی داشته باشید و در طول مسیر هر ۲-۳ ساعت یکبار توقف کوتاهی برای استراحت و تجدید قوا در نظر بگیرید. همچنین جاده تهران-مشهد در بخشهایی کویری و یکنواخت است؛ پس هوشیاری خود را حفظ کنید و در صورت احساس خوابآلودگی در یک توقفگاه امن کمی استراحت کنید. با رعایت این نکات، سفر جادهای به مشهد میتواند تبدیل به بخشی از خاطرات خوب سفر شما شود.
نکته: در ایام تعطیل بهخصوص مناسبتهای مذهبی، جادههای منتهی به مشهد (به ویژه در ورودیهای شهر) ممکن است پرترافیک شوند. زمان سفر خود را طوری تنظیم کنید که با موج رفت یا برگشت زائران همزمان نشود، یا اینکه برای تاخیر احتمالی آماده باشید. همچنین هزینه سوخت در ایران نسبتاً پایین است و نگران بنزین در طول مسیر نباشید؛ پمپبنزینهای متعدد در جاده وجود دارد. داشتن مقداری خوراکی و آب در خودرو و همینطور یک جعبه کمکهای اولیه نیز توصیه میشود.
حمل و نقل داخل مشهد چگونه است؟
مشهد دارای سیستم حملونقل عمومی گستردهای است و شما به راحتی میتوانید برای جابهجایی در شهر از مترو و اتوبوس استفاده کنید. متروی مشهد در حال حاضر دارای ۴ خط فعال است که بسیاری از نقاط مهم شهر را پوشش میدهد (شامل خط ۱ از فرودگاه تا وکیلآباد، خط ۲ از شمال غرب به جنوب شرق و خطوط ۳ و ۴ در حال توسعه). مثلا با مترو میتوانید از حرم امام رضا (ایستگاه بسیج) به پارک ملت (ایستگاه پارک ملت در خط ۱) یا فرودگاه (ایستگاه فرودگاه در خط ۱) بروید. ساعت کاری مترو مشهد از حدود ۶ صبح تا ۱۰:۳۰ شب است و فاصله زمانی حرکت قطارها معمولاً ۱۰ دقیقه یکبار میباشد. بلیت مترو به صورت تکسفره یا کارتهای اعتباری («منکارت» یا «زائرکارت») قابل خریدن است. استفاده از مترو سریع، تمیز و مقرونبهصرفه است و تابلوهای راهنما به فارسی و انگلیسی به شما در مسیر کمک میکنند.
در مورد اتوبوسهای شهری هم مشهد وضعیت خوبی دارد. چندین خط BRT (اتوبوسهای تندرو) در مشهد فعال است که مسیرهای طولانی را با ایستگاههای محدود طی میکنند (مثلا خط BRT ولیعصر – پایانه امام رضا). همچنین اتوبوسهای عادی زیادی در سطح شهر و به ویژه در اطراف حرم تردد میکنند. برای استفاده از اتوبوس هم بهتر است یک کارت بلیت الکترونیک (منکارت) تهیه کنید و در هر سوار شدن کارت بزنید. نقشه خطوط اتوبوسرانی را میتوانید از باجههای راهنمای مسافر یا اپلیکیشنهای نقشه دریافت کنید. کرایه اتوبوس در مشهد بسیار ارزان است و با این روش میتوانید هزینههای حملونقل را به حداقل برسانید.
البته حملونقل عمومی مشهد در ساعات اوج (صبحها و بعدازظهرها) شلوغ میشود، به خصوص مسیرهای منتهی به حرم. اگر راحتی بیشتری میخواهید، تاکسیهای خطی یا اینترنتی هم گزینه خوبی هستند که در شهر به وفور یافت میشوند. اما برای تجربه یک سفر اقتصادی و زندگی روزمره مردم مشهد، حتماً مترو و اتوبوس را امتحان کنید. مسیر زیارت تا هتل یا رفتن به یک مرکز خرید با مترو میتواند تجربه جالبی باشد و در عین حال ترافیک را هم دور بزنید.
معرفی دیدنی های مشهد
مشهد شهری است با ترکیبی از جاذبههای مذهبی، تاریخی، فرهنگی و تفریحی. بسیاری مشهد را فقط با حرم مطهر امام رضا (ع) میشناسند، اما این شهر بزرگ دیدنیهای متعدد دیگری نیز دارد که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکنند. در ادامه مهمترین جاهای دیدنی مشهد را در چند دستهبندی معرفی میکنیم:
حرم مطهر امام رضا (ع)
حرم امام رضا (ع) قلب تپندهی شهر مشهد و مهمترین مقصد زائران است. این مجموعهی وسیع و معنوی در مرکز شهر قرار گرفته و از چهار طرف توسط خیابانهای امام رضا، نواب صفوی، شیرازی و طبرسی احاطه شده است. حرم مطهر شامل صحنها و رواقهای متعدد، مسجد تاریخی گوهرشاد، کتابخانهها، موزهها و آرامگاههای وابسته است که همگی پیرامون مضجع شریف امام رضا (ع) شکل گرفتهاند. گنبد طلایی حرم و گلدستههای آن از دوردست در شهر قابل مشاهدهاند و نماد مشهد به شمار میآیند.
قدمت بنای اولیه حرم به حدود ۱۲ قرن پیش برمیگردد. در دورههای مختلف تاریخی، پادشاهان و مردم عاشق اهلبیت به توسعه و زیباسازی حرم پرداختهاند. مسجد گوهرشاد در جنوب حرم، یکی از شاهکارهای معماری تیموری است که توسط گوهرشاد بیگم (همسر شاهرخ تیموری) در قرن ۹ قمری بنا شد. صحنهای وسیع مانند صحن انقلاب، صحن آزادی، صحن جامع رضوی و… هر کدام در دورهای ساخته شده و اکنون حرم دارای ۹ صحن بزرگ است. فضای معنوی حرم، دعا و مناجاتی که در آن برپا است و معماری باشکوه اسلامی، هر زائری را تحت تأثیر قرار میدهد.
برای زیارت حرم مطهر، ورود برای همه آزاد و رایگان است (فقط در ساعات نیمهشب ممکن است برخی ورودیها بسته شوند). بهتر است در ساعات خلوتتر (اوایل صبح یا اواخر شب) به حرم بروید تا ازدحام کمتر باشد. خانمها و آقایان از ورودیهای جداگانه وارد میشوند و پوشش مناسب (چادر برای خانمها که به رایگان در ورودیها ارائه میشود) الزامی است. داخل حرم عکاسی ممنوع است و باید حرمت فضا را حفظ کنید. نحوهی دسترسی به حرم: اگر محل اقامتتان دور از حرم است، میتوانید از مترو، اتوبوس یا تاکسی برای رسیدن به حرم استفاده کنید. ایستگاه متروی نزدیک حرم «میدان بسیج» است که حدود ۱۰-۱۵ دقیقه پیاده تا ورودی بابالرضا فاصله دارد. اطراف حرم ایستگاههای اتوبوسرانی و تاکسیرانی متعددی نیز وجود دارد. بسیاری از هتلها و اقامتگاههای نزدیک حرم نیز سرویس رفتوبرگشت به حرم برای مسافران خود دارند.
جاهای تاریخی و فرهنگی مشهد
مشهد و اطراف آن برای علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ هم جاذبههای ارزشمندی دارد. مهمترین آنها آرامگاه فردوسی در توس و مجموعه تفریحی-تاریخی کوهسنگی در داخل شهر مشهد است. همچنین بناهای تاریخی دیگری نیز در سطح شهر دیده میشوند.
آرامگاه فردوسی
حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسهسرای بزرگ ایران و خالق شاهنامه، در ۲۰ کیلومتری شمال مشهد (شهر توس) مدفون است. آرامگاه فردوسی در باغی مصفا قرار دارد و ساختمان یادبود او با الهام از معماری هخامنشی (مقبره کوروش) ساخته شده است. این آرامگاه علاوه بر ارزش معنوی، از لحاظ معماری نیز بسیار چشمگیر است و کتیبههایی از اشعار فردوسی بر دیوارههای آن حک شده. در مجموعه توس میتوانید از موزه فردوسی و تندیسهای مربوط به شخصیتهای شاهنامه نیز دیدن کنید. آرامگاه فردوسی همهروزه باز است و برای بازدید نیاز به تهیه بلیت ورودی دارد. اگر با خودروی شخصی بروید حدود نیم ساعت از مرکز شهر راه است. بسیاری از تورهای شهری مشهد نیز بازدید از توس و آرامگاه فردوسی را در برنامه خود دارند.
پارک کوهسنگی
کوهسنگی یکی از قدیمیترین گردشگاههای مشهد است که قدمت آن به دوران صفویه میرسد. این مجموعه در جنوبغربی شهر واقع شده و شامل دو کوه کوچک سنگی است. در دامنه کوه، پارکی وسیع با دریاچه مصنوعی، فضای سبز، آبنماها و مراکز تفریحی ایجاد شده است. کوهسنگی به خاطر چشمانداز زیبایش از شهر مشهد شهرت دارد؛ اگر به بالای تپههای سنگی بروید، منظره حرم و شهر در زیر پایتان خواهد بود (بهخصوص در شب نمای بسیار زیبایی دارد).
گفته میشود شاه عباس صفوی در همین مکان تاجگذاری کرده است و به همین دلیل کوهسنگی از نظر تاریخی نیز مورد توجه است. در محوطه کوهسنگی رستورانها، چایخانههای سنتی و فروشگاههای صنایعدستی برای گردشگران وجود دارد. عصرهای تابستان خانوادههای مشهدی زیادی را میبینید که برای پیکنیک و تفریح به کوهسنگی میآیند. برای رفتن به کوهسنگی میتوانید از تاکسی یا اتوبوسهای شهری استفاده کنید. ورودی پارک کوهسنگی رایگان است اما بخشهایی مثل قایقسواری در دریاچه یا شهربازی کوچک داخل آن هزینه جداگانه دارند.
سایر آثار تاریخی مشهد
از دیگر جاهای تاریخی مهم مشهد میتوان به آرامگاه نادرشاه افشار (واقع در باغ نادری در مرکز شهر)، مسجد گوهرشاد (در حرم)، مدرسه عباسقلیخان (حوزه علمیه قدیمی)، آرامگاه شیخ بهایی (در صحن حرم)، مقبره پیر پالاندوز (عالِم معروف صفوی، جنب حرم) و حمام تاریخی قلیبیک (موزه مردمشناسی کنونی در بازار بزرگ مشهد) اشاره کرد. هر یک از این اماکن گوشهای از تاریخ پرفراز و نشیب مشهد را نشان میدهند. مثلا در باغ نادری علاوه بر مقبره نادرشاه، تندیس بزرگ او سوار بر اسب و تعدادی ادوات جنگی دوره افشاریه به نمایش درآمده است. بازدید از باغ نادری برای علاقهمندان تاریخ معاصر ایران جذاب خواهد بود.
تفریح در طبیعت و پارکها (پارک ملت، طرقبه و شاندیز)
طبیعتگردی و گذران وقت در فضاهای سبز بخش دلچسبی از سفر به مشهد است. مشهد علاوه بر پارکهای شهری زیبا، در حومه خود مناطق ییلاقی مشهوری دارد که گردشگران بسیاری را جذب میکند. مهمترین آنها طرقبه و شاندیز در غرب مشهد هستند که به خاطر آبوهوای خنک و مناظر سرسبزشان معروفاند.
پارک ملت مشهد
بزرگترین پارک شهر مشهد است که در غرب شهر و ابتدای بلوار وکیلآباد قرار گرفته. پارک ملت حدود ۷۲ هکتار مساحت دارد و دارای بیش از ۳۵ هزار اصله درخت قدیمی است. فضای وسیع پارک برای پیادهروی، دویدن، ورزش صبحگاهی و پیکنیک خانوادگی ایدهآل است. در پارک ملت یک شهربازی بزرگ نیز وجود دارد که قدیمیترین شهربازی ایران به شمار میرود و یک چرخفلک عظیم دارد (معروف به بزرگترین چرخوفلک خاورمیانه). دریاچه مصنوعی، باغ رز، زمینهای ورزشی و استخر شنا از دیگر امکانات پارک ملت هستند. عصرها و بهخصوص تعطیلات، پارک ملت بسیار پرجنبوجوش و زنده است و خانوادههای زیادی را خواهید دید که بساط گردش و تفریح برپا کردهاند. اگر به مشهد سفر کردید، حتما زمانی را به گشتوگذار در این پارک زیبا اختصاص دهید و از هوای تازه و جنبوجوش مردم لذت ببرید.
طرقبه
طرقبه شهری کوچک و ییلاقی در ۱۸ کیلومتری غرب مشهد است که به واسطه رودخانهها و باغهای سرسبزش، پناهگاه مردم در روزهای گرم تابستان محسوب میشود. مسیر مشهد به طرقبه جادهای کوهستانی و خوشمنظره دارد که خود بخشی از لذت سفر است. در طرقبه میتوانید در کنار رودخانهها و باغها قدم بزنید، از بازارچههای محلی خرید کنید و از همه مهمتر رستورانگردی کنید. طرقبه به داشتن رستورانهای سنتی باغی شهرت دارد که انواع کبابها (بهویژه دیزی سنگی و جوجه کباب) را در آلاچیقهای وسط باغ سرو میکنند.
خوردن یک پرس دیزی سنگی داغ یا جوجهکباب در فضای باصفای باغهای طرقبه، خاطرهای فراموشنشدنی خواهد بود. همچنین بستنیهای سنتی و آبمیوههای تازه طرقبه نیز معروف است و خیلیها برای خوردن یک کاسه بستنی مخصوص طرقبه به این منطقه میروند. از دیگر تفریحات اطراف طرقبه مجموعه چالیدره است؛ دریاچهای پشت سد با امکانات تفریحی مثل قایقسواری، تلهسیژ (بالابر هوایی)، بانجی جامپینگ، عکاسخانه سنتی و … که میتواند چند ساعت شما را سرگرم کند.
شاندیز
کمی آنطرفتر از طرقبه و در حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلومتری مشهد، شاندیز قرار دارد. شاندیز نیز منطقهای ییلاقی با درهها و باغهای مصفا است و آبوهوای بسیار دلنشینی خصوصاً در تابستان دارد. مهمترین شهرت شاندیز به خاطر کباب شیشلیک آن است که بهترین نوع شیشلیک ایران را میتوانید در رستورانهای شاندیز نوش جان کنید. تعداد رستورانهای لوکس و بزرگ در شاندیز زیاد است و اغلب آنها در باغهای وسیع با موسیقی زنده از میهمانان پذیرایی میکنند.
رستورانهای معروف شاندیز مانند رستوران حاج حسن (معروف به حاج حسن شاندیز) که چلوگوشت بینظیری دارد، رستوران ارم شاندیز (با شیشلیکهای مشهور در کل ایران) و رستوران پدیده شاندیز از جمله گزینههایی هستند که بسیاری از مسافران برای صرف ناهار یا شام به آنها مراجعه میکنند. به جز غذا، در شاندیز میتوانید صنایع دستی چرمی، محصولات چوبی و سوغات محلی نیز خریداری کنید. در فصل تابستان شبهای شاندیز بسیار با صفا و شلوغ است، مردم تا دیر وقت در رستورانها و باغهای آن سرگرماند. اگر با خودروی شخصی نرفتهاید، تاکسیها و مینیبوسهایی برای مسیر مشهد-شاندیز وجود دارد که میتوانید استفاده کنید.
علاوه بر اینها، در اطراف مشهد مناطق طبیعی دیگری نیز وجود دارد. مثلا پارک وکیلآباد در انتهای بلوار وکیلآباد مشهد یک بوستان جنگلی قدیمی با رودخانه فصلی است که باغ وحش مشهد هم در کنار آن قرار دارد. منطقه اخلمد (آبشارهای اخلمد) در نزدیکی چناران، روستای زشک در امتداد طرقبه، و هفت حوض در جنوب شرقی مشهد از دیگر جاذبههای طبیعی اطراف مشهد هستند که اگر زمان کافی داشتید، ارزش دیدن دارند. با توجه به تنوع این مناطق، مشهد تنها یک شهر زیارتی نیست بلکه اطراف آن طبیعت بکر و زیبایی نهفته است که میتواند برای علاقهمندان به گردش در طبیعت بسیار جذاب باشد.
معرفی بهترین پارک های آبی مشهد
مشهد چندین پارک آبی سرپوشیده و مجهز دارد که در سطح کشور بینظیر هستند. از میان آنها دو مجموعه شهرت بیشتری دارند: سرزمین موجهای آبی و سرزمین موجهای خروشان. سرزمین موجهای آبی قدیمیترین پارک آبی مشهد است که در غرب شهر (منطقه قوچان – انتهای بلوار اندیشه) قرار دارد و سالهاست یکی از بهترینها به شمار میرود. این مجموعه انواع سرسرههای مهیج (سرسره آهسته، سرعتی، پیچشی، سقوط آزاد و…), استخر موج، رودخانه آرام و خروشان، بخش ویژه کودکان، سونا و جکوزی، حمام ترکی و امکانات رفاهی مثل رستوران و فروشگاه دارد. موجهای آبی سانسهای جداگانه آقایان و بانوان دارد (روزهای زوج برای خانمها و فرد برای آقایان، البته زمانبندی را باید از قبل چک کنید).
سرزمین موجهای خروشان جدیدترین و بزرگترین پارک آبی مشهد است که در جاده شاندیز واقع شده و ادعا میشود بزرگترین پارک آبی سرپوشیده جهان است. موجهای خروشان دو برج مجزا برای آقایان و خانمها دارد که به صورت همزمان میتوانند استفاده کنند (یعنی نیاز به تفکیک روز نیست) و سرسرههای بسیار بلند و متنوع، زیپلاین، استخر موج غولپیکر، سالن ماساژ و امکانات منحصربهفردی دارد. این پارک آبی به خاطر تجهیزات مدرنش، طرفداران زیادی پیدا کرده است.
علاوه بر این دو، پارک آبی ایرانیان (بلوار حجاب) و پارک آبی ساحلی آفتاب (بلوار خیام، کنار الماس شرق) نیز در مشهد فعالاند. پارک آبی آفتاب جذابیتش این است که در چند طبقه ساخته شده و بخشهای اسپای جداگانه مثل غار نمک و سالن بدنسازی هم دارد.
اما اگر بخواهیم بهترین پارک آبی مشهد را از نظر عموم مردم نام ببریم، اغلب یا موجهای آبی را میگویند یا موجهای خروشان. موجهای آبی امتحان پسداده و خاطرهانگیز است، موجهای خروشان هم جدیدتر و هیجانانگیزتر.
دسترسی: برای رفتن به پارکهای آبی مشهد چون خارج از مرکز شهر هستند، بهترین راه تاکسی یا خودروی شخصی است. مثلاً برای موجهای آبی میتوانید در مشهد تاکسی خطی یا دربست به سمت منطقه قاسمآباد/اندیشه بگیرید. مسیرش از بلوار وکیلآباد و امتداد بزرگراه آسیایی است. حدود ۳۰ دقیقه از مرکز شهر زمان میبرد. موجهای خروشان در جاده شاندیز است؛ میتوانید ابتدا با تاکسی یا اتوبوس به سمت شاندیز بروید و در نزدیکی مجموعه پیاده شوید. اگر خودروی شخصی دارید، با کمک نقشه به راحتی مسیر را پیدا خواهید کرد (تابلوهای راهنما هم در جاده شاندیز نصب شده). پارک آبی آفتاب که داخل شهر و نزدیک الماس شرق است، با خط ۱ مترو (ایستگاه پروانه) و سپس کمی پیادهروی یا تاکسی بهراحتی قابل دسترس است.
قبل از رفتن، حتماً ساعت کاری و سانس آقایان/بانوان را از وبسایت یا تلفن مجموعه چک کنید تا برنامهریزی شما بههم نخورد. همچنین بهتر است لوازم شنا (مایو، حوله، دمپایی) به همراه داشته باشید، هرچند در محل اغلب قابل خرید یا کرایه است. به طور خلاصه، اگر عاشق هیجان و آببازی هستید، در سفر مشهد فرصت رفتن به بهترین پارک آبی ایران را از دست ندهید و با یک برنامهریزی ساده (مثلاً یک نیمروز را به آن اختصاص دهید) از سرسرهبازی و شنا در موجهای خروشان کلی لذت ببرید.
مراکز خرید و بازارهای مشهد
خرید کردن بخشی لذتبخش از سفر بسیاری از گردشگران است و مشهد در این زمینه نیز دست پر به استقبال مسافران میآید. از بازارهای سنتی گرفته تا مجتمعهای تجاری مدرن، در مشهد حق انتخاب زیادی برای خرید سوغات و کالاهای مختلف دارید. مشهورترین بازار سنتی مشهد، بازار رضا است و از طرفی مجتمع تجاری مدرن معروف، الماس شرق نام دارد. در ادامه برخی مراکز خرید مهم مشهد را معرفی میکنیم:
- بازار رضا:
این بازار سرپوشیده قدیمی در دو طبقه، دقیقا در ضلع شرقی حرم امام رضا (ع) واقع شده و تنها چند دقیقه پیاده با حرم فاصله دارد. بازار رضا به نوعی بازار سنتی مشهد برای زائران است که در آن انبوهی از مغازههای فروش سوغات زیارتی، پوشاک، پارچه، عطریات، زعفران و خشکبار، انگشتر و سجاده، مهر و تسبیح و… فعالیت میکنند. اگر به دنبال خرید سوغاتیهایی مثل زعفران، زرشک، نبات، مهر و جانماز، تسبیح، انگشتر فیروزه، خشکبار و برگه آلو هستید، بهترین جا همین بازار رضاست. قیمتها در این بازار نسبت به مراکز مدرن مناسبتر است و امکان تخفیف گرفتن هم وجود دارد. بازار رضا علاوه بر جنبه خرید، خودش یکی از جاذبههای گردشگری مشهد است؛ فضای سنتی، رایحه عطرهای مشهدی که در راهروهای بازار پیچیده و ازدحام زائرانی که مشغول خرید سوغات هستند، حالوهوای خاصی دارد که حتما باید تجربه کنید. اگر قصد خرید از بازار رضا را دارید، بهتر است ساعات میانی روز (مثلا ظهر) را انتخاب نکنید چون برخی مغازهها برای استراحت تعطیل میکنند. عصرها بازار پرجنبوجوشتر است و مغازهها تا حدود ۱۰ شب باز هستند.
- مجتمع تجاری الماس شرق:
الماس شرق یکی از بزرگترین و معروفترین مراکز خرید مدرن مشهد است که در منطقه گردشگری سپاد (شمال شرق شهر، انتهای بلوار خیام) قرار دارد. ساختمان الماس شرق طراحی منحصربهفردی شبیه یک الماس بزرگ دارد و شش طبقه تجاری را شامل میشود. حدود ۱۲۰۰ واحد تجاری در این مرکز فعالاند و انواع اجناس از پوشاک و کیف و کفش گرفته تا لوازم خانگی، بدلیجات، لوازم الکترونیک و… در آن فروخته میشود. یک طبقه کامل الماس شرق به فروش سوغات و صنایع دستی اختصاص یافته است و میتوانید در آنجا سوغاتیهایی مانند فیروزه نیشابور، صنایع چوبی و خاتمکاری، فرش و گلیم و حتی طلا و جواهر بخرید. علاوه بر خرید، الماس شرق امکانات تفریحی مانند شهربازی سرپوشیده (شهربازی پروفسور بازیما)، سینمای ۵بعدی و آکواریوم شهر دریایی را هم در خود جای داده که برای خانوادهها جذاب است. رستورانها و فودکورت مجموعه هم تنوع غذایی خوبی دارند. اگر با کودکان به مشهد سفر کردهاید، چند ساعتی را به گشتوگذار در الماس شرق و تفریح در شهربازی آن اختصاص دهید تا حسابی سرگرم شوند.
- مرکز خرید آرمان:
مجتمع آرمان از مراکز نسبتاً جدید نزدیک حرم است (خیابان نواب صفوی) که معماری داخلی زیبایی دارد. وجود آبشار مصنوعی و مجسمهها در میانه پاساژ، حالوهوای جالبی به آن داده است. فروشگاههای آرمان بیشتر به عرضه پوشاک، چمدان، لوازمآرایش و سوغات میپردازند. ضمن اینکه چندین کافیشاپ و رستوران نیز در طبقات آن وجود دارد. مجتمع تجاری آسمان (در خیابان امام رضا) نیز مرکز خرید بزرگ دیگری نزدیک حرم است که شهربازی سرپوشیده و بزرگترین پارکینگ طبقاتی مشهد را در خود جای داده است.
- سایر مراکز خرید:
ساعات کار بازارها:
در مشهد بازارهای سنتی (مثل بازار رضا) معمولاً از حدود ۹ صبح تا ۹ شب باز هستند (با وقفه ناهار و نماز بین روز). مراکز خرید مدرن اغلب از ۱۰ صبح تا ۱۰ شب فعالیت میکنند. در ایام تعطیل رسمی ممکن است ساعات کار تغییر کند یا برخی فروشگاهها تعطیل باشند. بهتر است خریدتان را به روزهای پایانی سفر موکول نکنید تا در صورت تعطیلی پیشبینینشده، فرصت جایگزین داشته باشید.
در مشهد کجا اقامت کنیم؟
مشهد به عنوان یک شهر توریستی و زیارتی پرمسافر، طیف گستردهای از گزینههای اقامتی را در خود جای داده است. از هتلهای پنجستاره لوکس گرفته تا مهمانسراهای اقتصادی و سوئیتهای مبله، شما با هر بودجه و سلیقهای میتوانید محل اقامت مناسبی در مشهد پیدا کنید. در این بخش، انواع اقامتگاههای مشهد را به سه دسته کلی تقسیم کردهایم:
هتلهای لوکس و پنج ستاره
اگر به دنبال اقامتی مجلل و راحت در مشهد هستید، بهترین هتل های 5 ستاره مشهد آماده پذیرایی از شما هستند. این هتلها معمولاً امکانات کاملی نظیر استخر و مجموعه آبی، رستورانهای متنوع، سالن ورزش و اسپا، اتاقهای مجهز با چشمانداز زیبا و خدمات سطح بالا ارائه میدهند. اغلب هتلهای لوکس مشهد در نزدیکی حرم واقع شدهاند یا دسترسی راحتی به آن دارند. از معروفترین هتلهای ۵ ستاره مشهد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هتل مجلل درویشی:
یک هتل پنجستاره مرتفع در خیابان امام رضا است که با معماری مدرن و لابی باشکوه خود جلب توجه میکند. هتل درویشی ۲۵ طبقه و ۲۲۳ واحد اقامتی دارد و امکاناتی نظیر چند رستوران با انواع غذاهای ایرانی و فرنگی، استخر و اسپا، روفگاردن و فروشگاه سوغات را شامل میشود. فاصله این هتل تا حرم کمتر از ۱۰ دقیقه با خودرو (حدود ۱٫۵ کیلومتر) است. فضای لوکس و کارکنان حرفهای این هتل آن را به یکی از محبوبترین اقامتگاههای مشهد برای مسافران تبدیل کرده است.
- هتل قصر طلایی (گلدن پالاس):
- هتل هما مشهد:
هتل هما یکی از قدیمیترین هتلهای ۵ ستاره مشهد (متعلق به هواپیمایی ایرانایر سابق) است که در منطقهای آرامتر (احمدآباد) و با محوطه باغ وسیع قرار دارد. این هتل اگرچه کمی از حرم دورتر است (حدود ۲۰ دقیقه با خودرو)، اما محیط دنج، اتاقهای بازسازیشده و رستوران سنتی در فضای باغ، اقامت دلپذیری را فراهم میکند.
- سایر هتلهای لوکس:
هتلهای پنجستاره دیگری مثل هتل مدینهالرضا (نزدیک حرم)، هتل بینالمللی قصر (قدیمی و مشهور)، هتل پارس و هتل پردیسان (در حاشیه شهر با فضای آرام) نیز گزینههای شیک برای اقامت هستند. در کنار اینها، تعدادی هتل چهارستاره عالی نیز در مشهد فعالاند که کیفیتی نزدیک به پنجستاره دارند ولی قیمت مناسبتری ارائه میکنند؛ از جمله هتل الماس ۲، هتل سینور، هتل جواد و… . این هتلها معمولا امکاناتی مثل رستورانهای متنوع، اینترنت، خدمات گردشگری و ترانسفر رایگان فرودگاهی دارند تا اقامت مسافران را راحتتر کنند.
هتلهای اقتصادی و نزدیک به حرم
بسیاری از زائران ترجیح میدهند در نزدیکی حرم مطهر اقامت داشته باشند تا دسترسی آسان و ۲۴ ساعته به حرم داشته باشند. خوشبختانه در اطراف حرم صدها هتل و مهمانپذیر با درجات مختلف وجود دارد که قیمتهای اقتصادیتری نسبت به هتلهای لوکس دارند. این اقامتگاهها معمولا در دستهبندی سهستاره، دوستاره یا هتلآپارتمانها قرار میگیرند. خیابانهای امام رضا، طبرسی، نواب صفوی و شیرازی که به حرم منتهی میشوند بیشترین تراکم این هتلها را دارند.
ویژگی مشترک هتلهای نزدیک حرم این است که فاصله پیاده تا حرم دارند (گاها ۵ تا ۱۵ دقیقه پیادهروی) و زائر میتواند در هر ساعتی بدون نیاز به وسیله نقلیه به حرم برود. از لحاظ قیمت، این هتلها بسیار متنوعاند؛ برخی سهستارهها کیفیت خوب و قیمت متوسط دارند، در حالی که مهمانپذیرهای دوستاره یا یکستاره با قیمت ارزانتر امکانات حداقلی ارائه میکنند.
اگر به دنبال هتل اقتصادی تمیز و مناسب نزدیک حرم هستید، هتلهای سهستارهای مثل هتل اطلس (میدان بیتالمقدس)، هتل ادریس (جنب حرم)، هتل جواد (خیابان امام رضا)، هتل رضویه (مقابل بابالجواد) و هتل الغدیر را میتوان نام برد. این هتلها اتاقهای ساده ولی پاکیزه و امکانات معقولی دارند و صبحانه معمولاً در نرخ اتاق گنجانده شده است.
همچنین تعداد زیادی هتلآپارتمان و مهمانپذیر در کوچه پسکوچههای اطراف حرم فعالاند که ممکن است ستارهبندی رسمی نداشته باشند ولی قیمت ارزانی دارند. این اماکن برای سفرهای زیارتی ارزان یا اقامتهای کوتاه مدت مناسباند. البته حتماً قبل از رزرو، درباره بهداشت و امنیت آنها پرسوجو کنید یا نظرات مسافران قبلی را بخوانید.
مزیت بزرگ اقامت نزدیک حرم، علاوه بر دسترسی آسان، این است که حالوهوای معنوی همیشه در اطرافتان جاری است. صدای اذان حرم را میشنوید و میتوانید نیمهشب پیاده به حرم بروید و در برنامه دعا و مناجات شرکت کنید. از طرفی با اقامت در این محدوده، به بازار رضا و بازارهای اطراف حرم نیز نزدیک خواهید بود و برای خرید سوغات نیازی به وسیله نقلیه ندارید.
آپارتمانها و سوئیتهای اجارهای (هتلآپارتمانها)
دسته دیگری از اقامتگاهها در مشهد آپارتمانها و سوئیتهای مبله هستند که به صورت روزانه یا هفتگی به مسافران اجاره داده میشوند. این گزینه به خصوص برای سفرهای خانوادگی پرجمعیت یا گروهی بسیار بهصرفه و راحت است. شما با اجاره یک واحد آپارتمانی، از فضای بزرگتر و امکانات آشپزخانه برخوردار میشوید و احساس «در خانه بودن» بیشتری دارید.
بسیاری از هتلآپارتمانهای مشهد در واقع ساختمانهایی با واحدهای مستقل مبله هستند که امکانات پایه هتل (نظافت، پذیرش ۲۴ساعته، صبحانه و…) را هم فراهم میکنند. این هتلآپارتمانها اغلب در مناطق مرکزی شهر و نزدیک حرم واقع شدهاند. مثلا در خیابانهای منتهی به حرم تعداد زیادی هتلآپارتمان سه یا چهار طبقه وجود دارد که واحدهای تکخوابه یا دوخوابه به زائران کرایه میدهند. شما میتوانید به تعداد افراد خانواده یک سوئیت با ظرفیت مناسب انتخاب کنید و همه در کنار هم اقامت داشته باشید.
مزیت سوئیت و آپارتمان مبله این است که آشپزخانه مجهز (اجاق گاز، یخچال، ظروف پایه) در اختیار شماست و میتوانید در صورت تمایل وعدههای غذایی را خودتان بپزید و در هزینهها صرفهجویی کنید. برای خانوادههایی که کودک خردسال دارند نیز داشتن آشپزخانه جهت تهیه غذای کودک مفید است. همچنین فضای پذیرایی و اتاق جداگانه حس آزادی عمل بیشتری نسبت به اتاق هتل میدهد.
قیمت هتلآپارتمانها و سوئیتهای اجارهای بسته به موقعیت و کیفیت وسایل متفاوت است، اما معمولاً از هتلهای همسطح خود ارزانتر هستند. البته در ایام شلوغ (مثلا دهه آخر صفر یا عید نوروز) قیمت این سوئیتها نیز افزایش مییابد. برای اجاره آپارتمان میتوانید از طریق سایتهای رزرو آنلاین یا تماس مستقیم با هتلآپارتمانها اقدام کنید. حتماً از معتبر بودن منبع اجاره مطمئن شوید و سعی کنید از محلهای مجاز و دارای مجوز اتحادیه هتلداران استفاده کنید تا دغدغه امنیت و بهداشت نداشته باشید.
نکته: اگر مدت زمان اقامت شما در مشهد طولانی است (چند هفته یا بیشتر)، اجاره ماهانه آپارتمان شاید بهصرفهتر از هتل باشد. برخی مالکان محلی آپارتمانهای خود را به زائران اجاره میدهند. اما در این حالت حتماً از افراد یا بنگاههای معتبر کمک بگیرید و یک قرارداد کتبی تنظیم کنید. در کل، چه هتل لوکس انتخاب کنید چه آپارتمان مبله یا مهمانپذیر ساده، شهر مشهد با آغوش باز از زائران امام رضا میزبانی میکند و تنوع اقامتگاههای آن، سفر را برای هر بودجهای ممکن ساخته است.
در مشهد چه غذاهایی بخوریم و چه رستورانهایی برویم؟
سفر به مشهد تنها زیارت و سیاحت نیست، بلکه شکمگردی خوشمزهای هم در انتظار شماست! مشهد تنوع غذایی جالبی دارد و برخی غذاهای محلی آن بسیار معروفاند. همچنین رستورانهای مشهد – چه در داخل شهر چه در اطراف آن مثل شاندیز و طرقبه – به خوشطعمی و کیفیت معروفاند. در این بخش ابتدا با چند غذای محلی مشهدی آشنا میشویم و سپس تعدادی از بهترین رستورانها را معرفی میکنیم تا در سفر خود طعمهای بهیادماندنی مشهد را بچشید.
آشنایی با غذاهای محلی مشهد
- شُله مشهدی
بدون شک معروفترین غذای سنتی مشهد شُله است. شله نوعی آش بسیار غلیظ و مقوی شبیه حلیم است که از ترکیب گندم، حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، ماش)، گوشت فراوان و ادویههای معطر تهیه میشود. شله مشهدی معمولاً به صورت نذری در مراسم مذهبی خصوصاً دهه محرم و صفر پخته و توزیع میشود و به خاطر زحمت زیاد پخت، کمتر در رستورانها به طور روزمره عرضه میشود. اما اگر در مشهد بودید و دیدید جایی شله مشهدی ارائه میدهد، حتما امتحان کنید. این غذای خوشمزه را معمولاً با قیمه روی آن و نان سنگک سرو میکنند. طعم تُند و ادویهای شله همراه با بافت نرم آن، خاطره متفاوتی از آشهای ایرانی برایتان رقم خواهد زد. بعضی آشپزخانهها و کترینگهای معروف مشهد (مثل کترینگ خوشاخلاق در وکیلآباد) شله مشهدی را طبق سفارش میپزند.
- شیشلیک شاندیز
شیشلیک یک نوع کباب دنده گوسفندی است که آن را مزهدار کرده و روی آتش زغال کباب میکنند. شیشلیک مخصوص منطقه شاندیز مشهد است و در سراسر ایران به کباب شیشلیک شاندیز شهرت دارد. ویژگی شیشلیک شاندیز، گوشت نرم و آبدار آن و طعم لذیذی است که از خواباندن گوشت در ماست، آبلیمو، پیاز و ادویه به دست میآید. این کباب معمولاً شامل ۶ تکه دنده گوسفندی است که همراه با برنج زعفرانی و گوجهکبابی و فلفل کبابی سرو میشود. اگر اهل کباب هستید، حتماً یک وعده شیشلیک اصل شاندیز را در برنامه غذایی خود بگنجانید. هرچند قیمت آن نسبت به سایر کبابها بالاتر است، اما مزه بینظیرش ارزشش را دارد. بهترین مکان برای خوردن شیشلیک، رستورانهای شاندیز است که در ادامه معرفی خواهیم کرد.
- دیزی سنگی
دیزی سنگی یا خوراک سنگی یکی دیگر از غذاهای سنتی خراسان است که در طرقبه و مشهد محبوبیت دارد. دلیل نامگذاری آن، استفاده از ظرف سنگی مخصوص (از سنگهای منطقه نیشابور) برای طبخ این غذاست. مواد تشکیلدهنده دیزی سنگی مشابه آبگوشت سنتی است: گوشت گوسفندی، نخود و لوبیا، سیبزمینی، گوجه و ادویهجات. اما آهسته پختن آن در ظرف سنگی روی شعله ملایم باعث میشود طعم و مزه خاصی پیدا کند. دیزی سنگی را معمولاً در همان ظرف سنگی سرو میکنند و همراه با نان سنگک تازه، سبزی خوردن، پیاز و ترشی میخورند. نوش جان کردن دیزی سنگی داغ در هوای خنک طرقبه یکی از لذتبخشترین تجربههای غذایی است که به شدت توصیه میشود.
- سایر خوراکیهای محلی
از دیگر خوردنیهای مخصوص مشهد میتوان به آش لخشک (آشی شبیه آش رشته ولی بدون حبوبات، همراه کشک)، یتیمچه مشهدی (خوراک بادمجان و گوجه و سیبزمینی)، کوکو شیرین مشهدی (نوعی کوکو سیبزمینی شیرین که بیشتر در مراسم استفاده میشود) و نانهای محلی مثل نان چریگی و نان یوخه اشاره کرد. البته اینها را شاید در هر سفر نتوان یافت و بیشتر در منازل طبخ میشوند. در عوض زیره سیاه مشهدی و ادویه هفتقلم مشهدی نیز معروفاند که در بازارها به فروش میرسند و میتوانید به عنوان سوغات خوراکی تهیه کنید.
بهترین رستورانهای شاندیز و طرقبه
همانطور که گفته شد، تفریح در شاندیز و طرقبه معمولا با رستورانگردی گره خورده است. این مناطق پر از باغرستورانهای دلباز هستند که انواع غذاهای ایرانی را با کیفیت عالی عرضه میکنند. در اینجا چند نمونه از بهترین رستورانهای شاندیز و طرقبه را معرفی میکنیم:
- رستوران حاج حسن شاندیز:
این رستوران قدیمی و محبوب در شاندیز، به خاطر چلوگوشت و شیشلیک بینظیرش شهرت دارد. گوشتهای تازه گوسفندی به سبک مخصوص حاج حسن مزهدار و طبخ میشوند و بسیار نرم و لذیذ هستند. فضای رستوران بزرگ و سنتی است و معمولاً موسیقی زنده سنتی هم اجرا میشود. بسیاری از مردم مشهد برای یک آخر هفته خوشمزه، راهی حاج حسن شاندیز میشوند. در ایام شلوغ ممکن است معطل شوید، پس بهتر است از قبل رزرو کنید یا زودتر بروید.
- رستوران ارم شاندیز:
ارم از دیگر رستورانهای لوکس شاندیز است که شیشلیکهای معروفی دارد. کیفیت غذا و سرویس در ارم بسیار بالا است و محوطه زیبایی هم دارد. قیمت آن کمی گران است ولی در عوض یکی از بهترین تجربههای شکمچرانی را نصیب شما میکند. به جز شیشلیک، چلو ماهیچه و دیزی آن هم معروف است.
- رستوران پدیده شاندیز:
هرچند نام پدیده شاندیز با پروژه گردشگری بزرگش شناخته شد، اما رستوران پدیده هنوز هم در مرکز شهر شاندیز فعال است. این رستوران فضایی بسیار بزرگ با سالنها و آلاچیقهای متعدد دارد. تنوع غذا در منوی آن بالاست و انواع کباب، خورشت و پیشغذا را شامل میشود. شیشلیک پدیده یکی از رقبای حاج حسن محسوب میشود. ضمناً از دسرهای خوشمزه و بستنی مخصوص بعد از غذا در اینجا غافل نشوید.
- رستوران تشریفات طرقبه:
در منطقه طرقبه، یکی از بهترینها رستوران تشریفات است که در منطقه زیبا و سرسبز جاغرق واقع شده است. این رستوران محیطی مجلل و منظرهای چشمنواز دارد و انواع غذاهای سنتی ایرانی را با کیفیتی بالا ارائه میکند. صرف غذا در آلاچیقهای چوبی در دل باغهای جاغرق، لذت طعم غذا را دوچندان میکند. شیشلیک، فیلهکباب و دیزی تشریفات خیلیها را راضی کرده است.
- رستوران سید و پسران طرقبه: اگر هوس دیزی سنگی اصیل کردید، رستوران سید و پسران در طرقبه (نزدیکی عنبران) شهرت ویژهای در پخت دیزی دارد. دیزیهای سنگی این رستوران بسیار چربوچیلی و خوشطعماند و در کنار آن نان سنگک داغ و مخلفات کامل سرو میشود. فضا شاید به شیکی تشریفات نباشد اما کیفیت غذا زبانزد است.
علاوه بر اینها، در طرقبه و شاندیز رستورانهای متعدد دیگری نظیر باغ سالار، سروستان، اکبر جوجه طرقبه، دهکده شاندیز و… وجود دارند که هر کدام در سبک خود خوب هستند. واقعیت این است که کمتر پیش میآید در این مناطق غذایی بیکیفیت بخورید، چون به دلیل رقابت بالا، همه سعی میکنند بهترین باشند. توصیه میشود در طول سفرتان حداقل یک وعده ناهار را در فضای باز یکی از باغرستورانهای طرقبه یا شاندیز صرف کنید و ضمن لذت بردن از غذا، از طبیعت اطراف هم بهره ببرید.
رستورانهای خوب در مرکز شهر مشهد
مشهد در داخل شهر هم رستورانهای فراوانی دارد؛ از چلوکبابیهای قدیمی گرفته تا رستورانهای مدرن با غذاهای ملل. اگر فرصت رفتن به شاندیز و طرقبه را ندارید، میتوانید در خود مشهد نیز طعم غذاهای عالی را بچشید. در اینجا چند رستوران برتر مشهد را که میان مردم محلی و مسافران محبوب هستند معرفی میکنیم:
- رستوران معین درباری:
بدون شک یکی از معروفترین و قدیمیترین رستورانهای مشهد معین درباری است. این رستوران که سابقهای بیش از ۷۰ سال دارد، اکنون در خیابان پاسداران (و شعبهای هم در شاندیز) فعال است. معین درباری به سرو غذاهای اصیل ایرانی با کیفیت عالی مشهور است؛ مخصوصاً چلوگوشت و چلوماهیچه آن محبوبیت زیادی دارد. فضای رستوران بزرگ و مناسب خانوادههاست. بسیاری از زائران بعد از زیارت سری به معین درباری میزنند تا طعم اصیل غذای ایرانی را در مشهد تجربه کنند. قیمتها در این رستوران نسبتاً بالا اما متناسب با کیفیت است و حجم پرسها هم زیاد است.
- رستوران پسران کریم:
نام پسران کریم برای مشهدیها بسیار آشناست. این رستوران قدیمی از دهه ۱۳۵۰ فعالیت داشته و اکنون چند شعبه در مشهد دارد (اصلیترین شعبه در خیابان فرامرز عباسی، نبش خیام ۲۳ است). غذای معروف آن چلوگوشت مخصوص است که شامل تکههای بزرگ گوشت گوسفندی نرم در روغن کرهای و برنج عطری است – شاید یکی از خوشمزهترین چلوگوشتهایی باشد که در عمرتان میخورید! فضای رستوران ساده و شلوغ است و ظهرها ممکن است برای نشستن صف بکشید، اما واقعاً ارزشش را دارد. علاوه بر چلوگوشت، کبابها و خورشتهای دیگری هم در منو هست. اگر اهل غذای چرب نیستید، شاید اینجا خیلی باب میلتان نباشد چون معروف است که “غذاهای پسران کریم در روغن شناورند”، ولی برای یکبار امتحان حتماً توصیه میشود.
- رستوران رضایی:
مجموعه رستورانهای رضایی نیز از قدیمیهای مشهد به حساب میآیند که چندین شعبه در سطح شهر دارند. شعبه اصلی در نزدیکی حرم (فلکه آب) قرار دارد. رضایی به دیگچه مشهدی (دسر شیری برنجی) و نیز دیزی و چلوکبابهایش معروف است. این رستوران قیمت مناسبی نسبت به کیفیت ارائه میدهد و محیط خانوادگی و تمیزی دارد.
- رستورانهای ملل و جدیدتر:
در سالهای اخیر مشهد شاهد ظهور رستورانهای مدرن متنوعی بوده است. اگر چند روز در مشهد هستید و هوس تنوع کردید، میتوانید سری به رستورانهای غیرایرانی هم بزنید. مثلاً رستوران لیو در بلوار احمدآباد غذاهای ایتالیایی خوبی سرو میکند. یا کافهرستوران تراس در بلوار وکیلآباد گزینه جذابی برای صرف غذای بینالمللی در فضایی شیک است. رستورانهای زنجیرهای معروف ایران مانند اکبرجوجه، شاندیز جردن (شعبه مشهد)، علیبابا و فستفودهای متعدد نیز در سطح شهر پراکندهاند که بسته به سلیقه میتوانید انتخاب کنید.
در نهایت، تجربه غذای مشهدی بخش خوشایند سفر شما خواهد بود. از ترکیب طعم ناب زعفران در غذاها تا عطر زیره و ادویههای مشهدی، همه و همه خاطره این سفر را ماندگارتر میکنند. یادتان باشد که پس از صرف غذا در رستورانهای سنتی، حتما یک استکان چای یا دمنوش ایرانی هم بنوشید تا هضم آن همه غذای مفصل برایتان آسانتر شود!
سوغات مشهد چیست و از کجا بخریم؟
مشهد بهشتی برای خریداران سوغات است! تقریبا همه مسافرانی که به مشهد میآیند در بازگشت چمدانی پر از سوغاتیهای رنگارنگ با خود میبرند. سوغات مشهد را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: خوراکیهای خوشمزه و سوغات فرهنگی-مذهبی و صنایع دستی. در ادامه مهمترین سوغاتیهای مشهد و محل خرید آنها را معرفی میکنیم:
معرفی سوغاتیهای خوراکی مشهد
مشهد و استان خراسان رضوی از قدیم به محصولات کشاورزی ارزشمند و خوراکیهای خاصی مشهور بودهاند که به عنوان سوغات نیز بسیار پرطرفدارند. مهمترین آنها عبارتند از:
- زعفران
بدون تردید زعفران خراسان مشهورترین سوغات مشهد و یکی از گرانبهاترین ادویههای جهان است. زعفران یا طلای سرخ، ادویهای معطر و رنگدهنده است که از گلهای بنفش زعفران به دست میآید. بهترین زعفران ایران در منطقه قاینات و تربت حیدریه (اطراف خراسان) کشت میشود و در مشهد به صورت بستهبندیهای گرمی یا مثقالی به فروش میرسد. زعفران را میتوانید در بازار رضا و فروشگاههای سوغات در درجات کیفی مختلف تهیه کنید. هنگام خرید زعفران دقت کنید که رنگ خوشآب و بو و رشتههای سالم و بلند داشته باشد. زعفران برای دمکردن در غذاها، تهیه شربت زعفرانی، دمنوش و همچنین به عنوان یادگاری نفیس بسیار مناسب است.
- زرشک
زرشک میوه خشکشده قرمز رنگی است که طعمی ترش و رنگ زیبایی دارد. استان خراسان جنوبی بزرگترین تولیدکننده زرشک در جهان است و زرشک یکی از سوغاتیهای محبوب مسافران مشهد است. از زرشک برای طبخ غذاهای سنتی ایرانی مانند زرشکپلو با مرغ استفاده میشود. همچنین مربا و آب زرشک هم فرآوردههای خوشمزهای از آن هستند. زرشک انواع مختلفی دارد (زرشک پفکی، دانهاناری و…) که همه را میتوانید در بازارهای مشهد بیابید. رنگ قرمز روشن و طعم تازه و کمی ترش نشاندهنده کیفیت بالای زرشک است.
- نبات و آبنبات
نبات مشهد بهخصوص نبات زعفرانی از سوغاتیهای دوستداشتنی این شهر است. نبات شاخه یا چوبی که با زعفران و گلمحمدی طعمدار شده باشد، هم برای شیرین کردن چای استفاده میشود هم خواص درمانی برای معده دارد. در بازار رضا مغازههای متعددی را میبینید که پاتیلهای بزرگ نباتریزی دارند و نبات داغ و تازه تولید میکنند. علاوه بر نبات، آبنبات مخصوص مشهد هم معروف است؛ آبنباتهایی با طعم نعناع، زنجبیل، گلمحمدی و… که به شکل گلولههای کوچک رنگی بستهبندی میشوند و برای سوغات گزینه ارزانی هستند.
- خشکبار و میوه خشک
انواع خشکبار و آجیل در مشهد به وفور یافت میشود. مثلا نخودچی کشمش مشهدی، تخمه ژاپنی (تخمه هندوانه بو داده)، پسته خراسان و گردو از جمله خشکبار محبوباند. همچنین میوههای خشک و برگهها (برگه زردآلو، برگه آلو بخارا، قیسی و …) در فروشگاههای سوغات عرضه میشوند. برگه آلو بخارای مشهد بسیار مرغوب است و در غذاهایی مثل خورشها و نیز به صورت تنقلات مصرف میشود. اگر به شیرینی علاقه دارید، نوغا مشهد (نوعی شیرینی گز مانند با مغز بادام) و سوهانرضوی (سوهان تولیدشده در کارگاههای آستان قدس) را هم میتوانید امتحان کنید. اینها نسبت به سوغات یزد و اصفهان شاید شهرت کمتری داشته باشند اما طعم خوبی دارند.
- ادویهجات و چاشنیها
بازارهای مشهد پر از ادویهفروشیهایی است که ادویههای مخلوط محلی میفروشند. ادویه هفتقلم مشهدی که ترکیبی از چندین ادویه معطر است، برای پخت غذاهای ایرانی عالی است. زیره سیاه، تخم گشنیز، سماق خراسان و حتی کابلۀ زعفران (ریشه زعفران که عطر زیادی دارد) را میتوانید به عنوان چاشنیهای خاص مشهد تهیه کنید.
سوغاتی های مذهبی و صنایع دستی
دسته دیگر سوغات مشهد، مربوط به حالوهوای زیارتی و هنرهای دستی این شهر است. از آنجا که مشهد یک شهر مذهبی است، بازار آن مملو از اقلام متبرک و یادگاریهای مذهبی است. همچنین هنرهای دستی خراسان نیز سوغاتی ماندگار و ارزشمند به شمار میآید. مهمترین سوغاتیهای غیرخوراکی مشهد عبارتند از:
- جانماز، مهر و تسبیح
تقریباً هر زائری که به مشهد میآید، برای عزیزان خود یک جانماز (سجاده نماز) متبرک شده در حرم به سوغات میبرد. جانمازها پارچههایی هستند که برای نماز خواندن استفاده میشوند و معمولاً در طرحها و جنسهای متنوع (مخمل، ترمه، ساده) عرضه میشوند. همراه جانماز، مهر نماز (معمولاً از خاک تربت کربلا یا خاک پاک مشهد) و تسبیح نیز خریداری میشود. تسبیحهای مشهدی از جنس سنگهای مختلف (مانند تربت، کهربا، عقیق، چوب و حتی پلاستیک) ساخته میشوند. یک تسبیح ۱۰۰ دانه زیبا میتواند یادگار معنوی خوبی باشد. این اقلام را در بازار رضا و بازارهای اطراف حرم به وفور خواهید دید. بسیاری از آنها با بستهبندیهای قشنگ هدیهای ارائه میشوند که برای سوغات دادن آمادهاند.
- انگشتر فیروزه و عقیق
مشهد یکی از مراکز اصلی فروش سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی در ایران است. فیروزه نیشابور که از معادن نیشابور (در نزدیکی مشهد) استخراج میشود، از مرغوبترین فیروزههای جهان است و رنگ آبیآسمانی آن شهرت دارد. شما میتوانید نگین فیروزه را در قاب انگشتر نقره تهیه کنید و به عنوان زیورآلات هدیه دهید. همچنین عقیق یمنی، در نجف و انواع سنگهای تزئینی دیگر در بازار جواهرفروشان مشهد (سرشور و بازار رضا) موجود است. انگشتر مردانه با رکاب نقره و نگین فیروزه یا عقیق از محبوبترین سوغات مذهبی برای آقایان است. برای بانوان نیز گردنبندها یا گوشوارههای تزئینشده با فیروزه انتخاب زیبایی خواهد بود. هنگام خرید جواهرات سنگ حتما از اصالت سنگ مطمئن شوید و از فروشندگان معتبر خرید کنید.
- عطرهای متبرک
یکی دیگر از چیزهایی که در مشهد زیاد دیده میشود، عطر و اسانسهای مشک و عنبر است. در ورودیهای حرم نیز غرفههای عطرفروشی وجود دارد که عطرهای خالص و بدون الکل را در شیشههای کوچک میریزند. خیلیها این عطرها را به نیت تبرک به عنوان سوغات میبرند. رایحههای گلاب، یاس، محمدی، بهار نارنج، مشک، عود و عنبر در صدر پرفروشها هستند. قیمت این اسانسها بسته به نوع آن متفاوت است. اگر از بوهای تند شرقی لذت میبرید، بد نیست یکی دو شیشه عطر حرم به سوغات بخرید.
- صنایع دستی خراسان
استان خراسان رضوی و شهر مشهد در حوزه صنایع دستی نیز محصولات زیبایی دارند. یکی از شاخصترین آنها فرش و گلیم دستباف خراسان است که طرحها و رنگهای اصیلی دارد. البته قالیچه دستباف سوغات گرانی محسوب میشود ولی اگر امکانش را دارید، یک قطعه فرش خراسانی یادگار ماندگاری خواهد بود. هنر پوستیندوزی (تهیه کت و جلیقه از پوست گوسفند) در مشهد رواج داشته و پوستینهای زیبای خراسانی سوغات متفاوتی است هرچند امروزه گرانقیمت شده است. از دیگر صنایع دستی میتوان به تابلوهای معرق و خاتمکاری، ظروف سنگی (هرکاره)، مینیاتور و تذهیب و سوزندوزیهای سنتی اشاره کرد. دیگ سنگی نیشابور که در آن دیزی میپزند نیز سوغات جالبی است و برخی یک دیگچه سنگی کوچک به یادگار میبرند.
- سوغات فرهنگی
شاید به یادگار بردن یک کتاب نفیس از انتشارات آستان قدس رضوی یا یک مهر تربت کربلا که در بستههای زیبا فروخته میشود، برای خودتان یا دوستان اهل فرهنگ ایده خوبی باشد. همچنین اسکناس متبرک شده در ضریح یا تربت امام رضا (ع) که به صورت نمادین عرضه میشود، یا حتی نمک متبرک، از دیگر یادگاریهای معنوی سفر مشهد هستند.
سوغات مشهد را از کجا بخریم؟
همانطور که در بخش مراکز خرید گفتیم، بهترین جا برای خرید بیشتر سوغاتیهای مشهد بازار رضا است. در بازار رضا دهها مغازه عطرفروشی، زعفران و زرشکفروشی، مهر و تسبیحفروشی و صنایع دستی وجود دارد که میتوانید با گشتن در آنها همه اقلام مدنظر را یکجا پیدا کنید. علاوه بر آن، مرکز خرید فردوسی یک طبقه مخصوص سوغات دارد و مرکز خرید الماس شرق نیز فروشگاههای زیادی برای صنایع دستی و حتی سنگهای قیمتی (در طبقه طلا و جواهر) دارد. اگر به دنبال فیروزه نیشابور اصل هستید، بهتر است از بازار مرکزی جواهرفروشان مشهد (خیابان آبکوه) خرید کنید یا حداقل از فروشگاههای معتبر دارای شناسنامه سنگ تهیه نمایید. برای خشکبار و زعفران، فروشگاههای برند معتبری در مشهد فعالیت دارند (مانند فروشگاههای زعفران مصطفوی، بهرامن و غیره) که بستهبندیهای استاندارد و کیفیت تضمینشدهای ارائه میکنند. البته خرید از مغازههای سنتی بازار هم میتواند مقرونبهصرفهتر باشد ولی حتماً اندکی چانهزنی کنید و در مورد کیفیت مطمئن شوید.
در کل، سوغات مشهد آنقدر متنوع و جذاب است که ممکن است در چند روز سفر، وقت کافی برای دیدن همه بازارها نداشته باشید! پس لیستی از اقلام مورد نظر خود تهیه کنید و به فراخور وقت و مسیر، از چند بازار دیدن نمایید. مطمئن باشید دست خالی به شهرتان برنخواهید گشت و عزیزانتان را با سوغاتیهای ناب مشهد خوشحال خواهید کرد.
با این توضیحات مفصل، امیدواریم سفر به مشهد برای شما به یادماندنیترین تجربه ممکن باشد. مشهد شهری است که در کنار معنویت و زیارت، امکانات تفریحی، طبیعی و فرهنگی زیادی برای کشف کردن دارد. با برنامهریزی مناسب میتوانید از تمامی جنبههای این سفر بهرهمند شوید. پیشاپیش سفری خوش و زیارتی مقبول را برایتان آرزو میکنیم. انشاءالله زیارتتان قبول و سفر به خیر باشد.
پرسشهای متداول درباره سفر به مشهد
- بهترین زمان سفر به مشهد از نظر آب و هوا چه ماهی است؟
به طور کلی اواخر بهار و اوایل پاییز از نظر آبوهوا بهترین زمانهای سفر به مشهد هستند. در این میان، ماه اردیبهشت (اواسط بهار) و همچنین مهر و اوایل آبان (فصل پاییز) هوایی معتدل و دلپذیر در مشهد حاکم است. اردیبهشت به خاطر گلآرایی و هوای خنکش بسیار مطبوع است و هنوز گرمای تابستان شروع نشده. مهر ماه نیز پس از پایان گرمای تابستان و قبل از سرد شدن زمستان قرار دارد و دمای هوا ملایم است. بنابراین اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، اردیبهشت و مهر را میتوان بهترین ماهها از نظر آبوهوا دانست. البته توجه کنید که تعطیلات نوروز در فروردین هرچند هوا خوب است اما شهر شلوغ میشود و پاییز (مهر) خلوتتر است.
- هزینه سفر به مشهد برای یک خانواده ۴ نفره چقدر است؟
هزینه سفر به مشهد برای یک خانواده چهار نفره به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله شیوه سفر (هوایی یا زمینی)، مدت اقامت، نوع محل اقامت و میزان خرید و تفریح شما. اگر بخواهید اقتصادی سفر کنید، میتوانید با قطار یا اتوبوس به مشهد بروید، یک هتلآپارتمان یا هتل متوسط نزدیک حرم بگیرید و بیشتر وعدهها را خودتان تهیه کنید که در این صورت هزینهها خیلی معقول خواهد شد. اما اگر سفر لوکس مدنظر باشد – مثلاً پرواز رفت و برگشت، هتل پنجستاره، رستورانهای گرانقیمت – طبیعتاً باید بودجه بیشتری در نظر بگیرید. به طور تخمینی، برای یک سفر معمولی ۵ روزه با خانواده ۴ نفره (با قطار یا خودروی شخصی و اقامت در هتل سهستاره)، باید چند میلیون تومان هزینه کنید که این شامل اقامت، خورد و خوراک، حملونقل درونشهری و مقداری خرید سوغات میشود. این رقم میتواند با انتخابهای اقتصادی کمتر شود یا با انتخابهای لوکس تا چند برابر افزایش یابد. توصیه ما این است که ابتدا بودجهای واقعبینانه تعیین کنید و سپس براساس آن وسیله سفر و هتل را انتخاب نمایید. خوشبختانه در مشهد برای هر بودجهای گزینه مناسبی پیدا میشود، از مسافرخانههای ارزان تا بهترین هتلهای ایران. (نکته: از ذکر قیمت دقیق به دلیل تغییرات تورم و … خودداری شده است.)
- جاهای دیدنی مشهد به جز حرم مطهر، کدامها هستند؟
مشهد علاوه بر حرم امام رضا (ع)، جاذبههای زیادی برای گردشگران دارد. اگر به مکانهای تاریخی علاقه دارید، آرامگاه فردوسی در توس، آرامگاه نادرشاه افشار (باغ نادری) و بناهای داخل شهر مثل مسجد گوهرشاد و مدرسه عباسقلیخان دیدنیاند. برای تفریح در طبیعت میتوانید به کوهسنگی (پارک و تفرجگاه با چشمانداز شهر)، پارک ملت (بزرگترین پارک مشهد با شهربازی) یا مناطق ییلاقی طرقبه و شاندیز (باغهای سرسبز و رودخانهها) سر بزنید. مراکز تفریحی مدرن هم در مشهد کم نیست؛ مثلاً سرزمین موجهای آبی (پارک آبی معروف)، پارک علمی پروفسور بازیما و شهر بازیهای سرپوشیده در مراکز خرید. اگر اهل خرید هستید، گشتوگذار در بازار رضا و مجتمعهای تجاری مثل الماس شرق و آرمیتاژ خود نوعی تفریح است. خلاصه، از تاریخ و فرهنگ تا طبیعت و سرگرمی، در مشهد و اطرافش برای هر سلیقهای جاذبهای پیدا میشود که نباید از دست بدهید.
- فاصله فرودگاه مشهد تا حرم چقدر است و چگونه باید به آنجا برویم؟
فاصله فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد مشهد تا حرم امام رضا (ع) حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر است. با ماشین شخصی یا تاکسی در شرایط عادی ترافیک حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه راه خواهد بود. برای رفتن از فرودگاه به حرم یا مرکز شهر چند گزینه دارید: راحتترین راه تاکسیهای فرودگاه هستند که به محض خروج از سالن در دسترساند. این تاکسیها نرخ مصوب دارند و شما را مستقیماً تا نزدیکی حرم میبرند. گزینه بعدی، استفاده از سرویسهای ترنسفر هتلها است؛ اگر هتلتان این سرویس را ارائه میدهد از قبل هماهنگ کنید تا نمایندهای دنبال شما بیاید. همچنین میتوانید از تاکسیهای اینترنتی مانند اسنپ یا تپسی هم بهره بگیرید که معمولاً هزینه کمتری نسبت به تاکسی فرودگاه دارند. برای سوار شدن به خودروی اینترنتی باید کمی خارج از محوطه سالن انتظار بروید. در نهایت، مشهد تنها شهر ایران است که ایستگاه مترو در فرودگاه دارد. خط ۱ متروی مشهد از فرودگاه شروع میشود و اگر مترو را سوار شوید، میتوانید در ایستگاه بسیج (نزدیکترین ایستگاه به حرم) پیاده شده و ادامه مسیر تا حرم را تاکسی یا پیاده طی کنید. استفاده از مترو ارزانتر است ولی اگر چمدان زیاد دارید یا همراهانتان سالمند هستند، همان تاکسی مستقیم را توصیه میکنیم. برای برگشت از حرم به فرودگاه هم کافیست از هتل یا اطراف حرم تاکسی بگیرید یا درخواست اینترنتی بدهید. (بهتر است حداقل ۲ ساعت پیش از زمان پرواز در فرودگاه حاضر باشید.)
- سفر به مشهد با قطار چند ساعت طول میکشد؟
پاسخ: مدت زمان سفر ریلی به مشهد بستگی به مبدا شما و نوع قطاری که انتخاب میکنید دارد. به عنوان مثال از تهران تا مشهد با قطار سریعالسیر حدود ۸-۹ ساعت و با قطار عادی حدود ۱۰ الی ۱۲ ساعت زمان میبرد. قطارهای لوکس ویژه (مانند زندگی، فدک یا نور) معمولاً سریعتر هستند چون توقفهای کمتر و سرعت بیشتری دارند. اگر از شهرهای نزدیکتری مثل سمنان یا شاهرود سوار قطار شوید، طبیعتاً زمان کمتر میشود (مثلاً از شاهرود حدود ۶ ساعت راه است). از شهرهای دورتر هم بالعکس زمان بیشتری در قطار خواهید بود (مثلاً قطار اهواز–مشهد بیش از ۲۰ ساعت طول میکشد). اما بسیاری از مردم مسیر تهران-مشهد را شبانه سفر میکنند تا هم در قطار استراحت کنند هم صبح به مقصد برسند. خوبی قطار این است که کوپه خواب دارد و متوجه گذر زمان نمیشوید. در ضمن منظره مسیر ریلی مشهد در بخشهایی مثل حوالی ورامین (دشتهای کویر) و نیشابور (کوههای بینالود) بسیار زیباست و میتوانید از تماشای آن لذت ببرید. پس به طور خلاصه، اگر از تهران حرکت کنید حدود ۱۰ ساعت و از شهرهای نزدیکتر کمتر از آن در راه خواهید بود. هنگام خرید بلیت قطار، حتماً به زمان حرکت و زمان رسیدن قطار توجه کنید تا برنامهریزی درستی داشته باشید.
- بهترین رستورانهای مشهد برای چشیدن غذاهای محلی کدامند؟
مشهد رستورانهای عالی کم ندارد، اما اگر میخواهید غذاهای محلی و اصیل مشهدی یا ایرانی را در بهترین شکل تجربه کنید، چند پیشنهاد ویژه داریم: رستوران معین درباری (خیابان پاسداران) یکی از قدیمیترین و معتبرترین رستورانهای مشهد است که به سرو چلوگوشت و چلوماهیچه لذیذ معروف است. اینجا میتوانید طعم واقعی غذای ایرانی را در فضایی سنتی بچشید. دیگر انتخاب عالی رستوران پسران کریم است. شعبه خیام آن بسیار پرطرفدار بوده و چلوگوشت مخصوص و کبابترش فوقالعادهای دارد. برای شیشلیک معروف مشهد، بهترین گزینه رفتن به رستورانهای شاندیز است؛ مثل حاج حسن شاندیز یا ارم شاندیز که شیشلیک اصیل را عرضه میکنند. اگر فرصت شاندیز رفتن ندارید، در شهر هم بعضی رستورانها شیشلیک خوب دارند. همچنین برای دیزی سنگی که غذای محلی طرقبه است، رستورانهایی مانند سید و پسران در طرقبه یا دیزیسراهای محدوده وکیلآباد مشهد پیشنهاد میشوند. خلاصه اگر از ما بپرسید کدام رستورانها را از دست ندهید، میگوییم: معین درباری برای چلوگوشت، پسران کریم برای چلوگوشت و کباب، حاج حسن شاندیز برای شیشلیک و تشریفات طرقبه برای محیط دلانگیز و غذاهای متنوع. البته رستورانهای خوب زیادند و ممکن است هر کس تجربه متفاوتی داشته باشد، اما با رفتن به این چند مکان احتمالاً پشیمان نخواهید شد.
- ساعت کار مراکز خرید مشهد چگونه است؟
بیشتر مراکز خرید مدرن مشهد (مثل الماس شرق، آرمیتاژ، پروما و غیره) معمولاً از حدود ۱۰ صبح تا ۱۰ شب باز هستند. برخی در روزهای پنجشنبه و جمعه تا ساعت ۱۱ شب هم فعالاند. بازارهای سنتی مثل بازار رضا کمی زودتر شروع به کار میکنند (حدود ۸ تا ۹ صبح) و معمولاً تا ساعت ۹ شب مغازههایشان باز است. البته در میانه روز (حدود ۱ تا ۴ بعدازظهر) ممکن است برخی کسبه برای ناهار و نماز مغازه را موقت ببندند، مخصوصاً در فصل تابستان. اگر قصد خرید جدی دارید، عصرها زمان بهتری است چون همه فروشگاهها بازند و میتوانید با حوصله بگردید. روزهای جمعه معمولاً مجتمعهای تجاری باز هستند ولی بازارهای قدیمیتر ممکن است نصفه روز یا تعطیل باشند. در ایام مناسبتهای مذهبی (مثل روز شهادت امام رضا در ماه صفر یا روز عاشورا)، بسیاری از مغازهها تا ظهر فعالیت میکنند و بعد تعطیل میشوند. در عوض در ایام نوروز اکثر روزها حتی تعطیلات رسمی بازارها باز هستند. در کل قبل از مراجعه به یک مرکز خرید خاص، میتوانید از هتل یا افراد محلی درباره ساعت کار روزانه آن پرسوجو کنید. اما به طور معمول، ۱۰ صبح تا ۱۰ شب یک قاعده کلی برای اکثر مراکز خرید مشهد است.
